Ngành quy hoạch Vùng và Đô thị là gì ? Ra làm gì

Ngành Quy hoạch Vùng và Đô thị là một lĩnh vực chuyên môn trong khối kỹ thuật – kiến trúc – xây dựng, tập trung vào việc nghiên cứu, tổ chức, thiết kế và phát triển không gian sống từ quy mô đô thị nhỏ (như phường, thị trấn) đến vùng lãnh thổ rộng lớn (như vùng kinh tế, hành lang đô thị liên tỉnh).

Định nghĩa ngành Quy hoạch Vùng và Đô thị

Ngành Quy hoạch Vùng và Đô thị là ngành đào tạo chuyên sâu về việc lập kế hoạch, tổ chức và quản lý phát triển không gian đô thị và vùng lãnh thổ, nhằm đảm bảo phát triển bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế – xã hội – môi trường và sử dụng hiệu quả tài nguyên đất đai, hạ tầng.

Mục tiêu và phạm vi hoạt động

Mục tiêu chính của ngành:

• Thiết kế các kế hoạch sử dụng đất, phân khu chức năng, định hướng phát triển đô thị/nông thôn.

• Tổ chức giao thông, hạ tầng kỹ thuật, công trình công cộng trong khu vực đô thị.

• Định hướng phát triển liên kết vùng, chuỗi đô thị, đô thị vệ tinh, chống phát triển manh mún.

• Giải quyết các vấn đề như: quá tải dân số, giao thông tắc nghẽn, ô nhiễm, quy hoạch “treo”.

Phạm vi hoạt động:

• Quy hoạch chi tiết đô thị

• Quy hoạch phân khu, chung

• Quy hoạch vùng kinh tế, vùng liên tỉnh, hành lang phát triển

• Phối hợp với các ngành: kiến trúc, xây dựng, kinh tế, môi trường, giao thông, bất động sản.

Các mảng công việc chính của ngành

Ngành học dành cho ai?

Phù hợp với những bạn:

• Yêu thích kiến trúc, quy hoạch, xây dựng đô thị

• Có khả năng tư duy không gian, logic, phân tích tổng thể

• Quan tâm đến các vấn đề phát triển đô thị, giao thông, nhà ở, môi trường

• Muốn làm việc ở giao điểm giữa kỹ thuật – kinh tế – xã hội – môi trường

Học gì trong ngành Quy hoạch Vùng và Đô thị?

Các môn tiêu biểu:

• Nguyên lý quy hoạch đô thị và vùng

• Thiết kế đô thị

• Kinh tế đô thị

• Luật và chính sách quy hoạch

• Giao thông đô thị – vùng

• Hệ thống thông tin địa lý (GIS)

• Quy hoạch bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu

Kỹ năng thực hành:

• Vẽ quy hoạch 2D, 3D

• Phân tích số liệu quy hoạch

• Trình bày đồ án, làm mô hình

• Tư duy chiến lược – phân tích vùng liên kết

Cơ hội nghề nghiệp sau khi ra trường

Làm việc tại:

• Viện/Trung tâm quy hoạch đô thị – nông thôn

• Sở Quy hoạch – Kiến trúc, Sở Xây dựng, Ban Quản lý dự án

• Doanh nghiệp tư vấn quy hoạch – kiến trúc – xây dựng – bất động sản

• Viện nghiên cứu chiến lược phát triển vùng, tổ chức quốc tế (ADB, UNDP…)

Vị trí nghề nghiệp:

• Chuyên viên lập quy hoạch đô thị, quy hoạch vùng

• Kiến trúc sư quy hoạch

• Chuyên viên tư vấn dự án bất động sản

• Cán bộ quy hoạch tại cơ quan nhà nước

• Quản lý phát triển đô thị – hạ tầng tại doanh nghiệp lớn

Ngành quy hoạch Vùng ra làm gì

Ngành Quy hoạch Vùng là một nhánh chuyên sâu trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, có nhiệm vụ nghiên cứu, tổ chức và điều phối sự phát triển không gian, hạ tầng và kinh tế – xã hội trên quy mô vùng lãnh thổ rộng lớn (liên huyện, liên tỉnh, vùng kinh tế trọng điểm, hành lang đô thị…).

Lập và triển khai các đồ án quy hoạch vùng

• Phân tích hiện trạng phát triển vùng (dân cư, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp…).

• Xây dựng định hướng phát triển không gian toàn vùng:
  Ví dụ: “Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng đến 2030” hoặc “vùng Thủ đô Hà Nội mở rộng”.

Công việc cụ thể:

• Phân vùng chức năng: đô thị trung tâm, vùng vệ tinh, vùng công nghiệp, hành lang sinh thái.

• Đề xuất mạng lưới hạ tầng vùng: đường cao tốc, đường sắt, điện – nước – logistics.

• Lập bản đồ quy hoạch vùng tỷ lệ 1/100.000 – 1/25.000.

Điều phối và quản lý phát triển vùng

• Trực tiếp làm việc tại các cơ quan quản lý nhà nước, thực hiện giám sát việc thực hiện quy hoạch đã được phê duyệt.

• Đánh giá sự liên kết vùng giữa các đô thị, địa phương; hạn chế xung đột quy hoạch.

Ví dụ công việc:

• Kiểm tra việc kết nối vùng trong hệ thống giao thông liên tỉnh.

• Tư vấn chiến lược phát triển vùng đô thị – công nghiệp – du lịch bền vững.

Làm việc tại các viện, trung tâm quy hoạch

• Làm chuyên viên hoặc nghiên cứu viên tại:

  • Viện Quy hoạch đô thị – nông thôn quốc gia (VIUP)

  • Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội, TP.HCM

  • Các trung tâm quy hoạch thuộc Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch – Kiến trúc các tỉnh

Công việc thường bao gồm:

• Khảo sát hiện trạng sử dụng đất, dân cư vùng.

• Xây dựng phương án quy hoạch cấp vùng.

• Viết báo cáo thuyết minh, lập hồ sơ trình duyệt quy hoạch.

Làm chuyên gia tư vấn chiến lược phát triển vùng cho các tổ chức lớn

• Làm việc cho các tổ chức trong nước và quốc tế như:

  • Ngân hàng Thế giới (World Bank)

  • Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP)

  • Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng

Công việc ví dụ:

• Tư vấn quy hoạch vùng kinh tế trọng điểm (như vùng Duyên hải miền Trung)

• Phân tích phát triển vùng theo hướng kinh tế xanh, ứng phó biến đổi khí hậu.

Làm việc trong doanh nghiệp bất động sản – xây dựng

• Cung cấp góc nhìn chiến lược về vị trí tiềm năng đầu tư, quy hoạch liên kết vùng – hạ tầng vùng.

• Làm cán bộ phát triển dự án: lựa chọn vị trí đầu tư chiến lược dựa trên quy hoạch vùng hiện hành.