Đất rừng phòng hộ là gì? thủ tục chuyển đổi sang rừng sản xuất?

Đất rừng phòng hộ là gì? Quy định về đất rừng phòng hộ? Thủ tục chuyển từ rừng phòng hộ sang rừng sản xuất?

1. Đất rừng phòng hộ là gì?

Rừng được ví như lá phổi xanh của trái đất. Đó là một quần xã sinh vật rộng lớn bao gồm môi trường đất, khí hậu và sinh vật rừng tạo nên một quần thể duy nhất và hỗ trợ lẫn nhau. Vì vậy, mỗi quốc gia cần có diện tích rừng tối ưu khoảng 45%, đây là một trong những tiêu chí cực kỳ quan trọng đối với an ninh sinh thái.

Rừng có vai trò trực tiếp đối với sự phát triển nền kinh tế của bất kỳ quốc gia nào. Việt Nam cũng là đất nước nổi tiếng với rừng vàng biển bạc, nhưng trước tình trạng khai thác quá mức dẫn đến hệ sinh thái rừng bị hủy hoại, nước ta đã ban hành bộ luật có nội dung: Luật Lâm nghiệp của Việt Nam cũng quy định rõ, rừng là một trong những nguồn tài nguyên quý giá mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho đất nước ta.

Đất nước, đóng góp giá trị to lớn cho nền kinh tế quốc dân liên quan đến đời sống của con người và sự tồn vong của quốc gia. Chỉ từ khái niệm này thôi cũng cho chúng ta thấy rừng có giá trị to lớn đối với đời sống kinh tế xã hội của nước ta trong quá trình hội nhập hiện nay.

Theo Luật Lâm nghiệp 2017 tại Điều 5 về phân loại rừng nêu rõ khái niệm đất rừng phòng hộ là loại rừng được sử dụng vào mục đích bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn, sạt lở đất. thiên tai, lũ quét, lũ ống, chống sa mạc hóa, giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu và khí hậu, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh kết hợp với du lịch sinh thái, phục hồi và nghỉ dưỡng, đáp ứng dịch vụ môi trường.

Theo từ điển án lệ, chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ được định nghĩa là chuyển mục đích sử dụng đất. Việc chuyển đổi chịu sự điều chỉnh của các quy định của pháp luật về điều kiện, đối tượng, thẩm quyền và giới hạn, v.v.

Mặt khác, rừng phòng hộ còn giúp bảo vệ con người, môi trường và điều hòa khí hậu. Việc đảm bảo quốc phòng, an ninh trong rừng phòng hộ cũng rất quan trọng. Ngoài ra, rừng phòng hộ còn phục vụ du lịch, tham quan, khám phá động vật hoang dã. Vì vậy, rừng phòng hộ phải được bảo tồn và duy trì để phục vụ nhu cầu và an toàn cho cuộc sống của con người.

Trên thực tế, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang rừng phòng hộ là nhu cầu phổ biến của nhiều hộ gia đình và chủ sử dụng đất. Không hiếm trường hợp các hộ dân tự ý sử dụng đất vào mục đích khác khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, dẫn đến bị xử phạt hành chính, thậm chí bồi thường đất mà không tính đến các quy định liên quan đền bù đất rừng phòng hộ.

Vì vậy, để chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, người sử dụng phải hiểu rõ về loại đất này cũng như các quy định liên quan của Luật Đất đai 2013 và các văn bản điều chỉnh. Vì lý do này, pháp luật hiện hành quy định phân loại đất rừng phòng hộ, bao gồm: Loại thứ nhất là đất rừng phòng hộ đầu nguồn, có tác dụng bảo vệ nguồn nước. Đây cũng là cụm rừng làm nhiệm vụ bảo vệ biên giới.

Tiếp đến là rừng phòng hộ chắn gió, đây là tác nhân chính làm cho cát bay, làm mất cân bằng địa hình. Thậm chí có những khu rừng phòng hộ chắn sóng, giảm tình trạng biển ngày càng lấn sâu vào lục địa. Cuối cùng, đất rừng bảo vệ môi trường và cung cấp dịch vụ du lịch

2. Mục đích của rừng phòng hộ là gì?

Mục đích của rừng phòng hộ (hay rừng bảo tồn) là bảo vệ và bảo tồn môi trường tự nhiên và đa dạng sinh học trong khu vực rừng cụ thể. Rừng phòng hộ có nhiều mục tiêu quan trọng, bao gồm:

1. Bảo tồn Đa dạng sinh học: Một trong những mục tiêu chính của rừng phòng hộ là bảo vệ sự đa dạng của thực vật và động vật trong khu vực. Điều này giúp duy trì hệ sinh thái tự nhiên, đảm bảo rằng các loài quý hiếm và thảm cảnh bị đe dọa không bị tuyệt chủng và có môi trường thích hợp để sống và phát triển.
2. Bảo vệ Lưu vực sông và tài nguyên nước: Rừng phòng hộ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ lưu vực sông và tài nguyên nước. Các cây cối trong rừng giữ lại nước mưa và giúp nguồn nước ngầm được duy trì. Điều này ảnh hưởng đến sự tồn tại của các dòng sông và cung cấp nước cho cộng đồng và môi trường xung quanh.
3. Kiểm soát Erosion và Soil Degradation: Rừng phòng hộ cũng có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự xói mòn đất và suy thoái đất. Cây cối và rừng cung cấp bức xạ mặt trời và bảo vệ lớp đất trên mặt đất, ngăn chặn sự xói mòn và giảm thiểu sự mất mát đất đai quý giá.
4. Bảo vệ Khí hậu: Rừng phòng hộ có khả năng hấp thụ và lưu giữ lượng lớn khí CO2 từ khí quyển, đóng góp vào việc kiểm soát biến đổi khí hậu. Bảo vệ rừng phòng hộ giúp duy trì các nguồn thụ động thiên nhiên quan trọng để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
5. Nghiên cứu và Giáo dục: Rừng phòng hộ cũng có vai trò trong việc nghiên cứu và giáo dục về môi trường và đa dạng sinh học. Các nghiên cứu được tiến hành trong rừng phòng hộ giúp hiểu rõ hơn về hệ sinh thái và cung cấp dữ liệu hỗ trợ cho các chương trình bảo tồn. Hơn nữa, nó cung cấp cơ hội giáo dục cho cộng đồng và công chúng về giá trị của việc bảo vệ môi trường.

Tóm lại, mục đích của rừng phòng hộ là bảo vệ và duy trì cân bằng hệ sinh thái tự nhiên, đảm bảo sự sống còn và phát triển bền vững cho tất cả các thành phần của môi trường và xã hội.

3. Pháp lệnh bảo vệ đất lâm nghiệp:

Đất rừng phòng hộ được biết đến có vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn nguồn nước, bảo tồn đất, chống xói mòn, sạt lở đất, lũ quét, lũ ống, chống sa mạc hóa, hạn chế thiên tai, góp phần điều hòa khí hậu, điều hòa không khí, bảo vệ môi trường, bảo vệ Tổ quốc. bảo mật, v.v. Để biết rõ hơn về quy định đất rừng phòng hộ, bạn xem quy định tại mục 136 Luật đất đai 2013 quy định về đất rừng phòng hộ như sau:

• Nhà nước giao đất rừng phòng hộ cho tổ chức quản lý rừng phòng hộ để bảo vệ, quản lý và phát triển rừng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất rừng phòng hộ đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. phê duyệt, phê duyệt kết hợp sử dụng đất vào mục đích khác theo quy định của Luật Bảo vệ và Phát triển rừng.
• Tổ chức giao khoán đất rừng phòng hộ cho cá nhân, hộ gia đình sinh sống trên địa bàn để bảo vệ và phát triển rừng. Uỷ ban nhân dân cấp huyện cấp đất ở, đất nông nghiệp cho gia đình hoặc cá nhân đó sử dụng.
•  tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có cơ hội và nhu cầu bảo vệ, phát triển rừng, sinh sống trong lãnh thổ rừng phòng hộ chưa có tổ chức quản lý, quy hoạch lãnh thổ trồng rừng được Nhà nước giao rừng phòng hộ để bảo vệ, phát triển và sử dụng đất kết hợp với các mục đích khác phù hợp với quy định của pháp luật.
• Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho tổ chức kinh tế thuê đất rừng phòng hộ trong khu vực có quyền kết hợp với kinh doanh cảnh quan, du lịch sinh thái, môi trường dưới tán rừng.
• Các cộng đồng dân cư được nhà nước giao đất rừng để bảo vệ theo quy định sẽ được nhận đất để bảo vệ và phát triển. đồng thời có quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật quản lý bảo vệ rừng.

Như vậy, có thể thấy, để duy trì và phát triển đất rừng phòng hộ, nước ta đã thực hiện chính sách giao đất rừng phòng hộ cho từng hộ dân, từng tổ chức trong việc tổ chức giao đất rừng phòng hộ cho các cá nhân hoặc gia đình, sinh sống tại khu bảo vệ và phát triển rừng này. Ngoài ra, lực lượng kiểm lâm còn tiến hành tuyên truyền vận động để người dân hiểu rõ hơn về tác dụng của rừng phòng hộ đối với đời sống kinh tế, xã hội của nước ta.

4. Tác động của con người đến rừng bảo tồn

Tác động của con người đến rừng bảo tồn có thể ảnh hưởng tiêu cực hoặc tích cực đến môi trường, sinh quyển, và sự bền vững của khu vực rừng. Dưới đây là một số tác động chính mà con người có thể gây ra đến rừng bảo tồn:

Tác động tiêu cực:

1. Khai thác Gỗ và Rừng: Khai thác gỗ không bền vững có thể gây thiệt hại đáng kể cho rừng bảo tồn. Việc chặt phá rừng mạnh mẽ mà không có kế hoạch tái trồng có thể gây mất mát đa dạng sinh học, tác động đến các loài quý hiếm và động cơ xói mòn đất.
2. Thả rừng để làm đất nông nghiệp: Rừng bảo tồn thường bị thả để tạo đất nông nghiệp hoặc mục đích xây dựng. Việc này không chỉ mất mất các hệ sinh thái quý hiếm mà còn dẫn đến sự mất mất đất đai và làm suy thoái đất.
3. Sự can thiệp xây dựng: Việc xây dựng hạ tầng như đường cao tốc, nhà ở, và cơ sở hạ tầng khác trong khu vực rừng bảo tồn có thể gây phá hủy môi trường và tạo ra sự xói mòn đất, tạo ra tác động tiêu cực đối với sinh quyển.
4. Đánh bắt và săn bắn trái phép: Hoạt động săn bắn và đánh bắt trái phép có thể gây giảm mật độ và đa dạng của các loài động vật trong rừng, đặc biệt là loài quý hiếm và đe dọa.

Tác động tích cực:

1. Bảo tồn Đa dạng sinh học: Sự quan tâm và bảo vệ các khu vực rừng bảo tồn giúp duy trì sự đa dạng của thực vật và động vật. Những nơi này có thể trở thành nguồn cung cấp gen cần thiết cho nghiên cứu và phục hồi loài trong tương lai.
2. Nghiên cứu và Giáo dục: Rừng bảo tồn cung cấp cơ hội nghiên cứu về hệ sinh thái tự nhiên và cách con người có thể tương tác với nó. Các nghiên cứu này giúp cung cấp thông tin cho quản lý môi trường và cung cấp cơ hội giáo dục về giá trị của bảo tồn môi trường.
3. Phát triển Kinh tế Bền vững: Sự phát triển kinh tế bền vững như du lịch sinh thái có thể mang lại lợi ích tài chính cho cộng đồng và đồng thời bảo vệ rừng bảo tồn bằng cách tạo ra giá trị từ việc duy trì môi trường tự nhiên.

Tóm lại, tác động của con người đến rừng bảo tồn có thể là tích cực hoặc tiêu cực, tùy thuộc vào cách chúng ta quản lý và tương tác với môi trường tự nhiên. Sự tôn trọng và bảo vệ rừng bảo tồn là quan trọng để duy trì cân bằng hệ sinh thái và bền vững môi trường.

5. Chuyển rừng phòng hộ sang rừng sản xuất:

Đối với từng loại đất khác nhau, cá nhân, hộ gia đình, tổ chức muốn chuyển mục đích sử dụng đất còn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại Điều 18 Luật Lâm nghiệp 2017. Do đó, việc chuyển đổi từ loại rừng này sang loại rừng khác phải đáp ứng các điều kiện sau:

– Tuân thủ quy hoạch lâm nghiệp;

– Đạt tiêu chí phân loại rừng;

– Có phương án chuyển loại rừng.

Để tránh tình trạng chuyển đổi đất lâm nghiệp bừa bãi có quy hoạch, quản lý ảnh hưởng đến thiên nhiên và đời sống của người dân, luật quy định việc chuyển đổi đất lâm nghiệp phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Theo quy định của Luật Lâm nghiệp 2017, thẩm quyền quyết định chuyển loại rừng được quy định như sau:

– Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển loại rừng đối với khu rừng do Thủ tướng Chính phủ tạo lập theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;

– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chuyển loại rừng không thuộc trường hợp quy định tại điểm trên sau khi nhận được quyết định về chủ trương chuyển loại rừng của Hội đồng nhân dân cùng cấp.

Ngoài các điều kiện được chuyển mục đích sử dụng quy định tại mục 19 Luật Lâm nghiệp 2017 (tương tự quy định về chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất), việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép. trong mục 57 của Luật Đất đai 2013. Bằng cách này, đất rừng bảo tồn có thể được chuyển đổi cho các mục đích khác thuộc nhóm đất nông nghiệp hoặc đất phi nông nghiệp.

Tuy nhiên, Điều 58 Luật Đất đai lại mô tả việc chuyển mục đích sử dụng đất cho dự án đầu tư như sau:

Đối với dự án sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng vào mục đích khác không thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận thì cơ quan nhà nước chỉ có quyền quyết định giao đất, cho thuê đất, giao đất. giấy phép sử dụng khi có một trong các giấy tờ sau:

Văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ đối với trường hợp chuyển mục đích từ 10 ha đất trồng lúa trở lên; đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 20 héc ta trở lên;

Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng dưới 10 héc ta đất trồng lúa; dưới 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.

Do đó, cần căn cứ vào vùng chuyển đổi để xác định thẩm quyền trong trường hợp này. Việc chuyển đổi đất rừng phòng hộ hiện có nhiều trường hợp và quy định trong thực tế. Cá nhân, hộ gia đình, tổ chức phải áp dụng đúng, tránh sai sót trong quá trình quản lý, sử dụng đất đai.

Như vậy, căn cứ quy định nêu trên thì việc chuyển mục đích rừng phòng hộ thành đất sản xuất được pháp luật cho phép nhưng khi thực hiện chuyển đổi phải xin phép cơ quan có thẩm quyền. Để tránh chuyển đổi ý định không được kiểm soát. Đối với những hộ cố tình vi phạm trong quá trình chuyển đổi sẽ bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật hiện hành.